هیچ محصولی عمر ابدی ندارد، به ویژه در حوزه فناوری. اما با مراقبت صحیح از رایانه خود، می‌توانید سال‌ها از عملکرد بهینه آن بهره‌مند شوید. در صورت بروز خرابی زودهنگام لپ‌تاپ، احتمالاً این موضوع ناشی از رفتارهای نادرست کاربر است.
از آنجا که بسیاری از افراد با اصول صحیح نگهداری از رایانه آشنا نیستند، در ادامه به بررسی برخی از مخرب‌ترین عادات رایج در استفاده از این دستگاه‌ها می‌پردازیم که ممکن است ناخواسته انجام شوند.
۱. نادیده گرفتن افزایش دمای دستگاه
گرما مهم‌ترین عامل تخریب رایانه است. افزایش دمای سیستم می‌تواند موجب کاهش سرعت پردازنده، فعال‌سازی مکانیزم‌های حفاظتی برای کاهش دما و حتی خاموشی ناگهانی دستگاه شود.
رایانه‌های رومیزی:اطمینان حاصل کنید که کیس از جریان هوای کافی برخوردار است و دارای دریچه‌ها و فن‌های مناسب برای خنک‌سازی قطعات داخلی است. همچنین از قرار دادن کیس در فضاهای محدود، کابینت‌های بسته یا سایر محیط‌های فاقد تهویه که موجب احتباس گرما می‌شوند، خودداری کنید.
لپ‌تاپ‌ها:این دستگاه‌ها به مراقبت ویژه‌ای نیاز دارند. قابلیت جابجایی لپ‌تاپ ممکن است به عادات نادرستی مانند قرار دادن آن در خودروی گرم یا روی سطوح پارچه‌ای (مانند پتو) منجر شود که مانع گردش هوا و موجب گرمایش بیش‌ازحد می‌شوند.
لپ‌تاپ را همواره از نور مستقیم خورشید و منابع حرارتی دور نگه دارید. توصیه می‌شود از دستگاه تنها روی سطوح صاف و سخت استفاده کنید تا پایه‌های لاستیکی زیر آن، فاصله لازم برای تهویه را فراهم کنند. به طور کلی، از قرار دادن لپ‌تاپ در هر مکانی که مانع جریان هوا می‌شود، پرهیز کنید.
۲. انباشت گرد و غبار و ذرات خارجی
علاوه بر گرما، تجمع تدریجی گرد و غبار در قطعات داخلی رایانه می‌تواند موجب افزایش دما و فشار بیشتر بر فن‌های خنک‌کننده شود. در حالی که تمیز کردن دوره‌ی دستگاه ضروری است، پیشگیری از نفوذ آلاینده‌ها نیز اهمیت دارد.
• وجود پشم و موی حیوانات خانگی این مشکل را تشدید می‌کند.
• قرار دادن رایانه روی زمین (به‌ویژه روی فرش) موجب مکیده شدن گرد و غبار، مو و ذرات بیشتر به داخل دستگاه می‌شود.
• از مصرف غذا و نوشیدنی در مجاورت رایانه خودداری کنید یا نهایت دقت را به کار گیرید. ریزش crumbs غذایی روی صفحه‌کلید نه‌تنها غیربهداشتی است، بلکه می‌تواند به کلیدها آسیب زده یا عملکرد آنها را مختل کند.
• ریختن مایعات (مانند قهوه) روی لپ‌تاپ می‌تواند به خرابی کامل دستگاه منجر شود.
۳. رفتار غیرمحتاطانه با دستگاه
لپ‌تاپ‌ها در مقایسه با رایانه‌های رومیزی، در معرض آسیب‌های فیزیکی بیشتری هستند. هرچه رفتارهای پرخطر با آنها بیشتر باشد، احتمال بروز خرابی افزایش می‌یابد.
بلند کردن لپ‌تاپ از صفحه‌نمایش، باز کردن بی‌احتیاطانه لولاها با فشار زیاد یا پرتاب دستگاه می‌تواند به لولاها، صفحه‌نمایش یا بدنه آسیب برساند.
در لپ‌تاپ‌های مجهز به هارد دیسک‌های مکانیکی (HDD)، ضربه‌های ناگهانی یا افتادن دستگاه (به‌ویژه هنگام فعالیت درایو) می‌تواند موجب اختلال در عملکرد و از دست رفتن داده‌ها شود (به‌خصوص اگر از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه نکرده باشید).
۴. مدیریت نادرست باتری
ظرفیت باتری لپ‌تاپ به‌طور طبیعی با گذشت زمان کاهش می‌یابد. برای مثال، یک باتری که در ابتدا هشت ساعت کارکرد دارد، ممکن است به مرور به سه ساعت یا کمتر تقلیل یابد.
اگرچه این افت عملکرد اجتناب‌ناپذیر است، اما برخی عادات نادرست می‌توانند سرعت آن را افزایش دهند:
• به جای تخلیه کامل باتری تا صفر درصد، توصیه می‌شود در حدود پانزده درصد ظرفیت، دستگاه را به شارژ متصل کنید.
• نظارت بر وضعیت سلامت باتری از طریق تنظیمات سیستم عامل (مانند Windows Battery Report) می‌تواند به مدیریت بهینه آن کمک کند.
۵. بی‌توجهی به ایمنی الکتریکی
رایانه‌ها مصرف کننده قابل‌توجهی از برق هستند و در برابر نوسانات ولتاژ (ناشی از قطعی برق، استفاده همزمان از دستگاه‌های پرمصرف یا عدم پایداری شبکه برق) آسیب‌پذیرند.
استفاده از محافظ برق (Surge Protector) یا تنظیم‌کننده ولتاژ (Voltage Regulator) برای منبع تغذیه رایانه ضروری است تا از آسیب‌های ناشی از این نوسانات جلوگیری شود.
۶. اعمال فشار غیرضروری به پورت‌ها و کابل‌ها
اگرچه آسیب به پورت‌های USB یا کابل‌ها ممکن است در نگاه اول کم‌اهمیت به نظر برسد، اما می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود.
• از وارد کردن فشار برای اتصال کابل‌ها به پورت‌هایی که به درستی جایگیری نمی‌کنند، خودداری کنید.
• کابل‌ها را با گرفتن از ناحیه سوکت از پریز بیرون بکشید و از کشیدن مستقیم سیم جدا خودداری کنید.
• از پیچاندن محکم کابل‌ها حول خودداری کنید.
• در صورت مشاهده ساییدگی عایق یا نمایان شدن سیم‌های داخلی، بلافاصله کابل را تعویض کنید.
با رعایت این اصول، می‌توانید عمر مفید رایانه خود را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده و از هزینه‌های ناشی از تعمیرات غیرضروری جلوگیری کنید.
